بعثت پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی (ص) یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین وقایع تاریخ بشریت است. این واقعه عظیم در بیست و هفتم رجب، سال چهلم عام الفیل، رخ داد و پیام‌آور رسالتی جهانی و ابدی برای هدایت انسان‌ها به سوی توحید، عدالت، و کرامت انسانی بود.
زمینه‌های بعثت
- جامعه عرب پیش از بعثت
در دوره قبل از بعثت، جامعه عرب در جهل و بی‌اخلاقی به سر می‌برد. این دوران که به عصر “جاهلیت” معروف است، با وجود ارزش‌هایی همچون شجاعت و سخاوت، آکنده از بت‌پرستی، ظلم، تبعیض، و فساد اخلاقی بود. قبایل عرب در جنگ‌ها و نزاع‌های بی‌پایان گرفتار بودند و حقوق زنان، کودکان و مستضعفان به‌شدت پایمال می‌شد. - نیاز به یک تحول معنوی و اجتماعی
جهان آن زمان، چه در جزیره‌العرب و چه در خارج از آن، نیازمند یک پیام نجات‌بخش بود. یکتاپرستی که از تعالیم ادیان ابراهیمی به جا مانده بود، در میان بسیاری از اقوام به حاشیه رانده شده و تحریف شده بود. در این شرایط، بعثت پیامبر اسلام نقطه آغاز اصلاحات بزرگ الهی شد.
واقعه بعثت
پیامبر اسلام (ص) در دوران پیش از بعثت، به‌عنوان انسانی راستگو، امانت‌دار، و دور از آلودگی‌های جامعه جاهلی شناخته می‌شد. ایشان شب‌های بسیاری را در غار حرا، واقع در کوه نور در اطراف مکه، به تفکر و عبادت می‌گذراندند.
در بیست و هفتم رجب، جبرئیل، فرشته وحی، از جانب خداوند متعال بر پیامبر (ص) نازل شد و نخستین آیات قرآن کریم را بر ایشان خواند:
اقرأ باسم ربک الذی خلق، خلق الإنسان من علق، اقرأ وربک الأکرم، الذی علم بالقلم، علم الإنسان ما لم یعلم
(سوره علق، آیات ۱-۵)
این واقعه، آغاز رسالت پیامبر اسلام بود و ایشان مأموریت یافتند که انسان‌ها را به یکتاپرستی، اخلاق نیکو، و عدالت اجتماعی دعوت کنند.
پیام‌های اصلی بعثت
- توحید
محور اصلی رسالت پیامبر اسلام، دعوت به یکتاپرستی و رهایی انسان‌ها از بند بت‌پرستی و خرافات بود. ایشان مردم را به عبادت خدای یگانه و ترک شرک فراخواندند. - اخلاق و کرامت انسانی
پیامبر (ص) با تأکید بر ارزش‌های اخلاقی مانند صداقت، امانت‌داری، وفاداری، و مهربانی، تلاش کردند جامعه‌ای بر پایه کرامت انسانی بنا کنند. - عدالت اجتماعی
یکی از مهم‌ترین پیام‌های بعثت، مبارزه با ظلم، تبعیض، و نابرابری‌های اجتماعی بود. پیامبر (ص) از حقوق محرومان و مستضعفان دفاع کردند و به ترویج عدالت در تمام ابعاد زندگی پرداختند. - علم و آگاهی
اولین آیه‌ای که بر پیامبر (ص) نازل شد، دعوت به خواندن و یادگیری بود. این تأکید نشان‌دهنده اهمیت دانش و آگاهی در تعالیم اسلام است.
تأثیرات بعثت بر جهان
- تحول فکری و معنوی
بعثت پیامبر اسلام موجب تحول عمیق در افکار و باورهای مردم شد. بت‌پرستی جای خود را به یکتاپرستی داد و ارزش‌های اخلاقی در میان مردم ترویج یافت. - تشکیل جامعه اسلامی
با گسترش دعوت پیامبر (ص)، جامعه‌ای مبتنی بر ایمان، اخوت، و عدالت در مدینه شکل گرفت که الگویی برای جوامع بعدی شد. - تحول علمی و فرهنگی
با تأکید اسلام بر علم و دانش، تمدن اسلامی در قرون بعدی به یکی از بزرگ‌ترین تمدن‌های تاریخ تبدیل شد و نقش مهمی در پیشرفت علوم و فرهنگ جهانی ایفا کرد.
