جراحی تیروئید، غده‌ای پروانه‌ای‌شکل در جلوی گردن است که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارد. گاهی به دلایل مختلف مانند گره‌های تیروئیدی، پرکاری یا سرطان، نیاز به جراحی این غده پیش می‌آید. اما آیا جراحی تیروئید خطرناک است؟ چه مراقبت‌هایی بعد از آن لازم است؟ در این مقاله، به دلایل انجام این عمل، عوارض احتمالی و سوالات رایج درباره آن خواهیم پرداخت.
دلایل انجام جراحی تیروئید
جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی) معمولاً به یکی از دلایل زیر انجام میشود:
- گره‌های تیروئیدی (ندول‌ها)
برخی افراد دچار گره‌های خوش‌خیم در تیروئید خود می‌شوند. اگر این گره‌ها باعث مشکلات تنفسی، اختلال در بلع یا نگرانی از سرطانی بودن شوند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. - سرطان تیروئید
در صورت تشخیص سرطان تیروئید، معمولاً کل غده برداشته میشود تا از گسترش سلول‌های سرطانی جلوگیری شود. - پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)
در برخی موارد شدید که درمان‌های دارویی یا یُد رادیواکتیو موثر نیستند، جراحی می‌تواند راه‌حل قطعی باشد. - گواتر بزرگ و فشرده‌کننده
گواتر بزرگ‌شده ممکن است به نای یا مری فشار آورده و تنفس یا بلع را مشکل کند. در این صورت، برداشتن بخشی از تیروئید یا کل آن ضروری خواهد بود.
انواع جراحی تیروئید
جراحی تیروئید به دو روش اصلی انجام میشود:
🔹 تیروئیدکتومی کامل: در این روش، کل غده تیروئید برداشته میشود که معمولاً در موارد سرطان یا پرکاری شدید تیروئید توصیه میشود.
🔹 تیروئیدکتومی جزئی (نیمه‌کامل): فقط بخشی از غده برداشته میشود، معمولاً در مواقعی که فقط یک طرف تیروئید مشکل دارد.
عوارض احتمالی جراحی تیروئید
هر جراحی ممکن است عوارضی داشته باشد، اما آگاهی از این موارد به شما کمک میکند تا نگرانی‌های خود را مدیریت کنید.
- مشکلات صوتی و تغییر صدا
گاهی به دلیل آسیب به عصب حنجره، ممکن است صدا دچار تغییر شود. این مشکل اغلب موقتی است و با گذشت زمان بهبود می‌یابد. - کاهش سطح کلسیم (هیپوکلسمی)
تیروئید نزدیک غدد پاراتیروئید قرار دارد که تنظیم‌کننده سطح کلسیم بدن هستند. در برخی موارد، عملکرد این غدد به‌طور موقت دچار اختلال شده و باعث کاهش کلسیم خون میشود که با مصرف مکمل برطرف میشود. - عفونت یا خونریزی
احتمال بروز عفونت و خونریزی در هر جراحی وجود دارد، اما رعایت اصول بهداشتی و پیگیری مراقبت‌های بعد از عمل، خطر آن را کاهش می‌دهد. - احساس خستگی و نیاز به مصرف داروهای جایگزین
در افرادی که کل تیروئیدشان برداشته شده است، بدن دیگر قادر به تولید هورمون تیروئید نیست و نیاز به مصرف روزانه قرص لووتیروکسین خواهند داشت.
مراقبت‌های بعد از جراحی تیروئید
✅ استراحت کافی: چند روز پس از جراحی نیاز به استراحت دارید، اما بهتر است زودتر فعالیتهای سبک را شروع کنید.
✅ مصرف داروهای تجویز‌شده: اگر کل تیروئید برداشته شده است، مصرف منظم قرص لووتیروکسین حیاتی است.
✅ تغذیه مناسب: مصرف غذاهای نرم در روزهای ابتدایی و نوشیدن مایعات کافی کمک میکند تا راحت‌تر بلع داشته باشید.
✅ مراقبت از زخم جراحی: جای زخم ممکن است کمی متورم باشد، اما با رعایت توصیه‌های پزشک، طی چند ماه محو میشود.
✅ پیگیری با پزشک: اگر علائمی مانند ضعف شدید، تغییر صدا یا گزگز دست و پا داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره جراحی تیروئید
🔹 آیا زندگی بدون تیروئید سخت خواهد بود؟
خیر، با مصرف منظم داروهای جایگزین هورمون تیروئید، میتوانید زندگی طبیعی و سالمی داشته باشید.
🔹 چه مدت بعد از جراحی میتوانم به کار و زندگی عادی برگردم؟
بسته به نوع جراحی، اغلب افراد طی یک تا دو هفته میتوانند فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرند.
🔹 آیا جراحی تیروئید دردناک است؟
خیر، این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و بعد از عمل نیز درد با داروهای مسکن قابل کنترل است.
🔹 آیا جای زخم جراحی باقی میماند؟
معمولاً جای زخم بعد از چند ماه محو میشود. در برخی موارد، پزشکان از تکنیکهای جراحی زیبایی برای کاهش جای زخم استفاده میکنند.
🔹 آیا بعد از جراحی نیاز به رژیم غذایی خاصی دارم؟
در روزهای اول، غذاهای نرم توصیه میشود. همچنین مصرف کافی کلسیم و ویتامین D به بهبود سریعتر کمک میکند.
جمعبندی جراحی تیروئید
جراحی تیروئید معمولاً برای درمان بیماری‌های جدی مانند سرطان، گره‌های بزرگ یا پرکاری تیروئید انجام میشود. اگرچه مانند هر جراحی‌ای ممکن است عوارضی داشته باشد، اما با رعایت توصیه‌های پزشکی، اغلب بیماران به‌سرعت بهبود می‌یابند و زندگی عادی خود را ادامه می‌دهند. اگر قصد انجام این جراحی را دارید، مشورت با یک جراح باتجربه و آگاهی از روند عمل، نگرانی‌های شما را کاهش خواهد داد.
❓ آیا شما یا یکی از اطرافیانتان تجربه جراحی تیروئید داشته‌اید؟ تجربیات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید!
